رفتار با فرزند ناتنی برای بعضی از خانواده‌ها تبدیل به یک چالش بسیار بزرگ شده است. این روزها که آمار طلاق در کشور بالا رفته، زیاد پیش می‌آید که خانم یا آقایی با وجود داشتن فرزند تصمیم به ازدواج مجدد بگیرد. در این شرایط یکی از جدی‌ترین سؤال‌ها این است که بهترین رفتار با فرزند ناتنی کدام است؟ معمولاً فرد تازه‌وارد مشکلات زیادی را با فرزندان همسرش تجربه می‌کند. این مشکلات گاهی آن‌قدر شدید می‌شوند که شاید حتی دلتان بخواهد به‌طورکلی قید ازدواج با آن فرد را بزنید. خبر خوب این است که شما می‌توانید با رعایت چند اصل ساده رابطه‌تان با فرزند ناتنی را بهتر کنید. برای دریافت مشاوره خانواده کلیک نمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه رفتار با فرزند ناتنی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.
رفتار با فرزند ناتنی
وقتی زندگی مشترک را با فردی شروع می‌کنید که از ازدواج قبلی خودش فرزندی دارد رابطه شما و این کودک یک موضوع بسیار مهم است. شما در این شرایط فقط با خود فرد روبه‌رو نیستید. بلکه می‌بایست رابطه‌تان را علاوه بر همسرتان با فرزند او هم تنظیم کنید. اوضاع زمانی سخت می‌شود که فرزند یا فرزندان همسرتان نمی‌خواهند شما را به‌عنوان عضو جدید خانواده بپذیرند. در این شرایط آنها دست به هر کاری می‌زنند که شما وارد خانه و خانواده‌شان نشوید. و این آخرین چیزی است که ما برای شروع یک زندگی مشترک می‌خواهیم. برای اطلاع از شرایط خانواده ترکیبی کلیک نمایید.
به‌طورکلی اگر قرار است با خانم یا آقایی زندگی کنید که صاحب فرزند است باید بدانید که مسیر نسبتاً سختی را شروع کرده‌اید. پس قبل از هر چیز از خودتان بپرسید که آیا واقعاً توانایی حرکت در این مسیر را دارید یا خیر؛ نکته دیگری که باید بگوییم این است که شما با استفاده از چند اصل روانشناسی می‌توانید رفتار با فرزند ناتنی را تنظیم کنید. می‌خواهیم بگوییم که ساختن رابطه با بچه‌های همسرتان کار غیرممکنی نیست اما سختی‌ها و چالش‌های خاص خودش را دارد. دراین‌بین روانشناسان معتقدند که هرچه کودک سن کمتری داشته باشد راحت‌تر با شما کنار خواهد آمد. اما به میزانی که سن بچه‌ها بالاتر می‌رود درک آنها از محیط بیشتر شده و به همین خاطر در مقابل شما هم مقاومت می‌کنند. در ادامه انواع مقابله‌ها و راهکارهای کنارآمدن با آنها را باهم بررسی می‌کنیم.
فرزند ناتنی و چالش‌هایی که به همراه خواهد داشت
قبل از صحبت کردن در مورد چگونگی رفتار با فرزند ناتنی ، بهتر است چالش‌های ارتباط با این کودکان را با هم بررسی کنیم. در واقع بهتر است در قدم اول متوجه بشوید که با چه شرایطی روبه‌رو هستید. وقتی اوضاع رو به رویتان را به‌خوبی بشناسید بهتر می‌توانید برای روبه‌روشدن با آن تصمیم بگیرید. برای اطلاع از شرایط ازدواج با زن بچه دار کلیک نمایید.
رفتار شما زیر ذره‌بین خواهد بود
ساده‌ترین مشکل این است که همه اطرافیان روی رفتار شما با این کودک حساس هستند. در واقع خیلی‌ها از سر کنجکاوی و خیلی‌های دیگر مثل همسر شما به دلیل علاقه‌ای که به این کودک دارند به‌دقت رفتار شما را زیر نظر می‌گیرند. هر رفتار ساده شما نیز به‌شدت زیر ذره‌بین خواهد بود. حتی در این شرایط شاید رفتارهای عادی شما هم بحث‌برانگیز باشند. حتماً خودتان هم به تجربه متوجه شده‌اید که وقتی ما روی یک موضوع حساس شده باشیم مسائل ساده هم می‌توانند تحریکمان کنند. در نتیجه شما می‌بایست کاملاً حساب شده و دقیق رفتار کنید.
بدرفتاری‌های کودک
اصلی‌ترین مشکلی که در رفتار با فرزند ناتنی درگیر آن می‌شوید بدرفتاری‌های خود کودک است. معمولاً این کودکان از حضور عضو جدید احساس ناامنی دارند. شما کسی هستید که نظم زندگی آنها را به‌هم‌ریخته و پدر یا مادرشان را از انحصار آنها درآورده است. به همین خاطر تا جایی که بتوانند در رفتارشان با شما تلافی می‌کنند. در این شرایط است که می‌بینید هر کاری هم که بکنید انگار کودک قرار نیست نوع رفتارش را عوض کند.
شما فقط با کودک روبه‌رو نیستید
یک چالش جدی در مورد رفتار با فرزند ناتنی به خصوص زمانی که همسر شما در زندگی سابقش به طلاق رسیده باشد همین است! شما فقط با خود کودک روبه‌رو نیستید. کودک قطعاً زمان‌هایی را هم با والد تنی خودش می‌گذراند. ممکن است او از فرزندش بخواهد با شما بدرفتاری کند. یا اطلاعاتی را از محیط خانه شما برایش ببرد. این رفتارها تأثیر بسیار بدی روی رابطه شما با فرزند ناتنی گذاشته و تا حد زیادی به شما این اجازه را نمی‌دهند که مدیریت اوضاع را در دست بگیرید.
حسادت به رابطه شما و همسرتان
کودکان راجع به پدر یا مادرشان تمامیت‌خواه هستند. آنها دوست ندارند والدینشان را با کسی شریک بشوند. به‌خصوص وقتی در سنین پایین ضربه‌هایی مثل فوت یکی از والدین یا طلاق را تجربه کرده باشند اوضاع به‌مراتب بدتر می‌شود. این شرایط اضطراب رهاشدگی و تنها ماندن را در این کودکان فعال می‌کند. حضور شما این فکر را در ذهن کودک ایجاد می‌کند که قرار است اوضاع از این هم بدتر شده و شما آمده‌اید تا والدش را از او بگیرید.
به همین خاطر به‌شدت نسبت به رابطه شما با پدر یا مادرش حساس است و به آن واکنش نشان می‌دهد. این شرایط شاید خیلی وقت‌ها باعث شود که شما زمان کمتری برای تنها بودن با همسرتان داشته باشید. برای آشنایی بیشتر با شرایط زندگی با والدین ناتنی کلیک نمایید.
اشتباهاتی که گاهی والدین در رفتار با فرزند ناتنی مرتکب می‌شوند
علاوه بر چالش هایی که رفتار با فرزند ناتنی به همراه دارد؛ گاهی والدین نیز دچار اشتباهاتی در این زمینه می‌شوند. در واقع سهل انگاری و یا سخت گیری بیش از حد والدین منجر به بروز مشکلات بیشتری شده و به طور کلی اشتباه است. برخی از این واکنش های غلط ، شامل موارد زیر می‌شوند.
- توجه نکردن به رفتارهای او
- درک نکردن او
- صحبت نکردن با او
- تامین نکردن امنیت روانی
- صرف نکردن وقت کافی برای او
- ابراز علاقه نکردن
- گذشتن از بدرفتاری ها و بی ادبی های نکرر
- قاطعانه رفتار نکردن
تکنیک‌های رفتار با فرزند ناتنی
با اینکه برای رفتار با فرزند ناتنی احتمالا در شرایط سختی قرار خواهید گرفت؛ اما به طور کلی روش هایی وجود دارد که به شما در این زمینه تا حد زیادی کمک می‌کند. در این قسمت به توضیح این تکنیک ها پرداخته ایم.
صبور باشید
اولین قانون برای رفتار با فرزند ناتنی این است که آرام‌آرام جلو بروید. به همان اندازه که شما دوست دارید درک بشوید، کودک نیز احتیاج دارد که ترس‌ها و احساساتش موردتوجه قرار بگیرند. پس انتظار نداشته باشید که همه چیز از روز اول به‌خوبی و خوشی جلو برود. برای ساختن این رابطه باید به‌تدریج و قدم‌به‌قدم جلو بروید. حتی شاید بارها به خاطر رفتارهای نامناسب کودک احساس ناامیدی کنید و فکر کنید هرگز در این مسیر موفق نمی‌شوید. با همه اینها به مسیرتان ادامه بدهید و مطمئن باشید با صبر و پذیرش شرایط تغییر خواهد کرد.
محبت داشته باشید
یکی دیگر از اصول اولیه رفتار با فرزند ناتنی ، محبت کردن است. چیزی که انسان‌ها را به سمت یکدیگر جذب می‌کند محبت است. وقتی شما واقعاً رفتار خوبی داشته باشید و احساس امنیت و پذیرفتنی بودن را به فرزند ناتنی‌تان بدهید او هم آرام‌آرام با شرایط راه خواهد آمد. در واقع دوست‌داشتن بی‌قیدوشرط و دادن احساس امنیت، نیازهایی هستند که کودک به‌شدت به دنبال آنهاست. متأسفانه فرزندان طلاق یا کسانی که یکی از والدینشان را از دست داده‌اند از این نظر خلا بسیار شدیدی دارند. اگر کودک احساس کند می‌تواند این نیازش را در کنار شما ارضا کند دیریازود به سمت شما قدم برخواهد داشت.
باج دادن راه‌حل درستی نیست
درست است که محبت‌کردن شما تأثیر بسیاری روی رابطه‌تان خواهد داشت اما یک نکته خیلی مهم هم در مورد رفتار با فرزند ناتنی وجود دارد. آن هم این است که نباید افراطی محبت کنید. معمولاً والدین ناتنی برای اینکه بتوانند توجه فرزند همسرشان را به دست بیاورند به‌صورت افراطی به او محبت می‌کنند.
گاهی اوقات هم پدر یا مادر اصلی کودک به خاطر شرایط خاص وی، بیشتر از سایرین به او محبت می‌کند. یادتان باشد که هروقت از دایره تعادل خارج بشویم رفتارمان اشتباه است. محبت بیش از حد هم باعث به‌وجودآمدن انتظارات اشتباه در کودک می‌شود که بعداً جبران‌کردن آنها کار راحتی نیست.
پیش از ازدواج مراحل آشنایی با کودک را تدارک ببینید
اینکه ناگهان کودک با خانم یا آقایی روبه‌رو شود که وارد خانه آنها شده و قرار است بعدازاین در کنارشان زندگی کند بسیار شوکه‌کننده خواهد بود. در این موقعیت‌ها کودکان معمولاً ناسازگاری‌های بیشتری نشان می‌دهند. روانشناسان خانواده توصیه می‌کنند که بهتر است جلسات آشنایی بین کودک و والد جدیدش پیش از ازدواج و ورود او به خانه اتفاق بیفتد. سعی کنید برای رفتار با فرزند ناتنی جلسات اول را کوتاه‌تر و ساده‌تر برگزار کنید و به‌مرور اجازه بدهید که کودک آشنایی و راحتی بیشتری پیدا کند.
همدلی داشته باشید
همانطور که گفتیم علاوه بر شما و شرایط جدیدی که در آن قرار گرفته‌اید، کودک نیز به همدلی احتیاج دارد. بچه‌هایی که سوگ ازدست‌دادن پدر یا مادرشان را می‌گذرانند یا آنهایی که بحران طلاق والدین را پشت سر گذاشته‌اند اصلاً شرایط روحی مناسبی ندارند. هیچ‌کدام از این موقعیت‌ها برای ظرفیت روحی یک کودک طراحی نشده است. حالا تصور کنید که در کنار تمامی ترس‌ها و غم‌های آنها یک شخص تازه‌وارد نیز به خانواده اضافه شده که خود می‌تواند مشکلات بسیاری را به وجود بیاورد. برای مثال شما جای پدر یا مادر واقعی کودک را گرفته‌اید و این چیزی نیست که آنها دوست داشته باشند ببینند.
به خاطر این شرایط یک راهکار مناسب برای رفتار با فرزند ناتنی این است که شما با کودک همدلی داشته باشید. احساسات او را بفهمید و به خودش هم نشان بدهید که متوجه احساسش هستید. برای مثال وقتی با او حرف می‌زنید بگویید “من می‌دانم که تو فکر می‌کنی… ” یا “من هم اگر جای تو بودم می‌ترسیدم که… ” این کارها باعث می‌شود کودک احساس کند شما درکش می‌کنید و در نتیجه رابطه‌تان به سمت بهبود حرکت خواهد کرد.
از کتاب قصه‌ها و بازی‌ها کمک بگیرید
روانشناسان کودک معتقدند بهترین زبان برای صحبت با کودکان بازی و قصه است. یادتان باشد که منطق و احساسات یک کودک به‌اندازه بزرگسالان رشد نکرده است. پس صحبت‌کردن منطقی با آنها راهکاری نیست که از آن جواب بگیرید. بهتر است با اسباب‌بازی‌ها یا کتاب قصه‌ها داستان‌هایی شبیه به شرایط زندگی خودتان درست کنید و کودک را از طریق بازی‌کردن در نقش‌ها درگیر موقعیت کنید.
برای مثال با همین بازی‌ها می‌توانید به او نشان بدهید که اگرچه یک شخصیت (مادر یا پدر کودک) اکنون از خانواده جدا شده اما سایرین همیشه یاد و احترام او را نگه می‌دارند. یا نشان بدهید که چقدر تنهایی می‌توانسته برای والد دیگر کودک سخت باشد. به‌علاوه این روزها کتاب‌های بسیاری در زمینه تغییرات خانواده چاپ شده است. شما با کمی جست‌وجو می‌توانید این داستان‌ها را پیدا کرده و از آنها کمک بگیرید.
سرگرمی‌های مشترک بسازید
یکی از راه‌های ایجاد صمیمیت و رفتار با فرزند ناتنی این است که سرگرمی‌های مشترک بسازید. ببینید او به چه چیزهایی علاقه دارد و سعی کنید در آن زمینه‌ها همراهش باشید. اولاً به این خاطر که کودک به این موضوعات علاقه دارد کمتر در مقابل شما مقاومت می‌کند. ثانیاً همین علاقه باعث می‌شود که او لحظاتی را با خوشحالی و هیجان کنار شما بگذراند و این باعث می‌شود که خاطرات خوبی از شما در ذهنش شکل بگیرند.
هرگز کودکان را درگیر دنیای بزرگسالان نکنید
یک قانون بسیار مهم در مورد رفتار با فرزند ناتنی این است که شما نباید بچه‌ها را وارد مشکلات و دنیای بزرگسالان کنید. شاید همسر شما از زن یا شوهر قبلی‌اش طلاق گرفته است و اکنون شما مشکلات زیادی با آن خانم یا آقا دارید. یا شاید همسر سابق او فوت کرده و حالا خانواده‌ها در مقابل شمایی که عضو تازه‌وارد هستید مقاومت دارند.
یادتان باشد پدر یا مادر هرچقدر هم که از نظر اخلاق و رفتار مشکل داشته باشد یا هرچقدر که بین والدین اختلاف وجود داشته باشد اینها به کودک ربطی ندارد. بچه‌ها در همه این شرایط به پدر و مادر خودشان عشق می ورزند و به آنها نیاز دارند. پس، از بدگویی‌کردن راجع به پدر یا مادر کودک و همین‌طور درگیرکردن او در اتفاقاتی که بین بزرگسالان می‌افتد جدا خودداری کنید.
رفتار همسر شما بسیار تأثیرگذار است
ارتباط بین شما و فرزند ناتنی تا حد زیادی به والد اصلی کودک یعنی همسر شما بستگی دارد. او شما را چطور فردی برای فرزندش توصیف می‌کند؟ چقدر به شما اجازه می‌دهد که در مسائل تربیتی و زندگی فرزندش دخالت داشته باشید؟ وقتی بحث یا مشکلی بین شما پیش می‌آید چطور برخورد می‌کند؟ تمامی این مسائل در اینکه کودک، شما را به‌عنوان عضو جدید خانواده و والد ناتنی‌اش بپذیرد یا نه و زمانی که این کار را می‌کند تأثیر دارد. پس اگر چیزی در رفتار همسرتان درست به نظر نمی‌رسد حتماً در این مورد با او صحبت کنید.
اهمیت مشاوره در رفتار با فرزند ناتنی
وقتی یک نفر با وجود داشتن فرزند دوباره ازدواج می‌کند شرایطی پیش می‌آید که در آن همه احساس می‌کنند حق با خودشان است. از طرفی یک خانم یا آقا به‌تازگی ازدواج کرده است. او درست مانند هر زن یا مرد دیگری آرزوهایی برای زندگی خودش دارد و بدرفتاری‌های فرزند ناتنی می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد.
بسیاری از این افراد دیریازود احساس ناکامی و پشیمانی می‌کنند. از سوی دیگر ما با کودکی مواجه هستیم که اضطراب‌های بسیاری را در زمان فروپاشی خانواده اولش تجربه کرده و حالا، تغییری که در خانواده پیش آمده بیش از قبل نگران‌کننده به نظر می‌رسد. وقتی شما از دریچه دید کودک و ترس‌ها و اضطراب‌هایش به شرایط نگاه کنید رفتار او نیز منطقی به نظر می‌رسد.
در نهایت خانم یا آقایی وجود دارد که بر سر دوراهی بین همسر و فرزندش مانده است. این افراد معمولاً نمی‌دانند که باید تنها به بچه‌هایشان توجه کنند یا خودشان هم حق زندگی و ازدواج دارند. برای حل‌کردن این مشکل بهترین راه کمک‌گرفتن از مشاوره خانواده است. مشاورین خانواده باتوجه‌به تجربه و تخصصی که دارند شرایط شما را بررسی کرده و راهکارهایی را به شما آموزش می‌دهند که رابطه تمام اعضای خانواده با یکدیگر را تنظیم می‌کند.
نبایدهای رفتار با فرزند ناتنی
همچنین علاوه بر اقداماتی که باید در مورد رفتار با فرزند ناتنی انجام داد؛ برخی از راهکارها هستند که اوضاع را بدتر می‌کنند. در واقع اگر به عنوان والد در یک خانواده ترکیبی هستید؛ بهتر است این رفتارها را در مقابل فرزندان انجام ندهید.
?برای رضایت او بیش از اندازه تلاش نکنید
?متوقع نباشید و به او زمان دهید
?تحمیل نکردن قوانین و اصول خود
?پشت سر والدین اصلی او بدگویی نکنید
?از ارتباط با او فرار نکنید
?بین فرزندان خود و او فرق نگذارید
سخن پایانی
طبیعی است که رفتار با فرزند ناتنی و به طورکلی زندگی کردن با فرزند همسر کار دشواری باشد. رفتارها و واکنش های آنان نیز تا حدی قابل درک است. فراموش نکنید که زمان عامل مهمی است که در بیشتر موارد نادیده گرفته می‌شود. چرا که افراد همواره تلاش می‌کنند تا همه چیز را هرچه سریعتر حل کنند. اما باید به خود و فرزند ناتنی زمان داد، با همسر همکاری نمود؛ و در این دوران حتما از یک روانشناس نیز کمک گرفت.
برای دریافت مشاوره در زمینه رفتار با فرزند ناتنی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با مرکز مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
آیا ازدواج مجدد درصورتی‌که بچه داشته باشیم اشتباه است؟
شما به‌عنوان یک انسان همیشه حق حیات دارید و موضوعی مثل بچه‌دارشدن نباید باعث این بشود که زندگی شخصی خودتان را فراموش کنید. اما اگر می‌خواهید همه چیز در آرامش پیش برود بهتر است با کمک‌گرفتن از روانشناسان کودک، فرزندتان را برای شرایط جدید آماده کنید.
منبع: رفتار با فرزند ناتنی چگونه باید باشد؟