عقده روانی به عنوان اختلال شناخته شده و بر رفتارهای افراد به شکل‌های مختلف تاثیر می‌گذارد. شاید شما هم این اصطلاح را شنیده باشید که فلانی پر از عقده است. حتی اگر این کلمه را به صورت تحت الفظی هم ترجمه کنیم؛ به معنی وجود گره و درگیری هایی در روان افراد است. این موضوع در برخی از افراد به قدری جدی است که از لحاظ علمی نیز مورد بررسی قرار گرفته و به آن پرداخته می‌شود. البته معمولا عقده ها مزمن بوده و همیشه همراه فرد هستند. همچنین به سختی می‌توان آنها را از بین برده و یا کنترل نمود. از این رو بهتر است حداقل آنها را شناخته و از وجودشان درون خودمان آگاه باشیم. برای دریافت مشاوره فردی کلیک نمایید.
برای دریافت مشاوره در زمینه عقده روانی می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس حاصل نمایید.
تاریخچه عقده روانی
اگر بخواهیم کمی گذشته این موضوع را بررسی نماییم؛ به نظریه فروید برمی‌خوریم. او اولین فردی است که این کلمه را وارد علم روانشناسی کرد. عقده ادیپ و الکترا عقده روانی هستند که از دوران کودکی آغاز شده و به دلیل علاقه و گرایش فرزندان به والد همجنس خود بروز می‌کنند. بعدها یونگ نیز به این موضوع پرداخته و به طور گسترده تری آن را بررسی کرد. او عقده را به گذشته ما مرتبط می‌سازد. که در حال ما نیز تاثیر داشته و حتی گاها آینده را نیز تعیین می‌کند. دانشمندان دیگر نیز بعدها به مفهوم عقده به شکل های دیگری پرداختند. برای آشنایی با عقده های کودکی کلیک نمایید.
دلایل بروز عقده روانی
در ابتدا بهتر است دلیل پیدایش عقده روانی را درون افراد پیدا کنیم. ریشه یابی عقده های روانی و پیدا کردن علت آنها می‌تواند در فرایند درمان و از بین بردن آنها به ما کمک زیادی کند. در این بخش به بررسی برخی از این دلایل پرداخته ایم.
ویژگی های شخصیتی
برخی از ویژگی های شخصیتی خود فرد هستند که او را در معرض ابتلا به عقده روانی قرار می‌دهند. برای مثال ویژگی شخصیتی خجالتی بودن ما را در ایجاد برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل کرده و از نهایت منجر به شکل گیری ترس از دست دادن و اضطراب می‌گردد.
فرهنگ
فقر و محدودیت های فرهنگی نیز دلایل دیگری برای شکل گیری عقده روانی هستند. زمانی که افراد اطلاعات کافی نداشته و به صورت مداوم توسط چهارچوب های فرهنگ مورد تحقیر و سرکوب قرار بگیرند؛ طبیعی است که دچار عقده می‌شوند.
اجتماع
برخی از عوامل اجتماعی مانند منع و محدود کردن، بی اعتمادی، عدم علاقه و… همگی زمینه ساز عقده روانی در افراد هستند. پس همواره نمی‌توان موضوعات شخصی را عامل این موضوع دانست. اجتماع و گروه ها نیز در این مورد نقش مهمی بازی می‌کنند.
روابط شخصی
روابط شخصی با دیگران نیز از دیگر دلایل ایجاد عقده روانی است. زمانی که عملکرد خوبی در روابط خود نداریم و یا به صورت مداوم توسط دیگران طرد می‌شویم؛ ما نیز به شکل های مختلفی در صدد جبران برمی‌آییم که این خود نوعی عقده است.
نشانه های عقده روانی
وجود عقده روانی در افراد با بروز نشانه هایی همراه است. با توجه و شناسایی این علائم می‌توانیم برخورد بهتری با این موضوع داشته باشیم. برای اطلاع از نشانه های عقده جلب توجه کلیک کنید.
بالارفتن میزان استرس و اضطراب در مواجهه با موقعیت های خاص
اجتناب از انجام دادن برخی کارها به دلیل ترس از عواقب نامطلوب آنها
محدودیت کردن خود به صورت شدید تنها به دلیل برخی از باورهای نادرست
تجربه کردن احساسات منفی به صورت مکرر مانند ناامیدی، ناراحتی یا افسردگی
روش های درمان و کنترل عقده روانی
با اینکه بسیاری معتقدند که عقده روانی بسیار ریشه ای و غیرقابل درمان است. اما با روش هایی می‌توان تا حدی بر آنها غلبه کرده و یا کنترل نمود. برخی از این روش ها شامل موارد زیر هستند.
روان درمانی
در بیشتر موارد خود افراد از وجود عقده هایی در درون شان آگاه هستند. از این رو احتمال دارد که برای درمان به صورت خودجوش اقدام نمایند. در این صورت باید با روش های مختلف روانشناختی به آنها کمک کرد تا بر این موضوع غلبه کنند. روانکاوی به دلیل اینکه بیشتر بر گذشته افراد و دوران کودکی شان متمرکز است؛ بیشتر می‌تواند در این مورد موثر باشد.
روش های رفتاری
در این روش نحوه برخورد و واکنش درست به افراد در مواجهه با شرایط مختلف آموخته می‌شود. در واقع تمریناتی به فرد پیشنهاد شده که باید آنها را به صورت مکرر تمیرین کرده و در نهایت آنها را تبدیل به رفتار کند.
مثبت اندیشی و مدیریت استرس
در بیشتر موارد این استرس افراد است که عقده روانی را در آنها بیدار کرده و مشکلاتی را ایجاد می‌کند. از این رو زمانی که افراد قادر باشند؛ اضطراب خود را کنترل کنند؛ تا حدی این موضوع نیز درمان می‌شود.
دارودرمانی
کمتر دیده شده که فردی به دلیل عقده روانی دارو مصرف کند. در واقع هیچ داروی مشخصی در این مورد وجود ندارد. اما از آنجایی که پیش تر هم در مورد تاثیر استرس بر عقده ها گفتیم؛ داروهای ضداضطراب می‌توانند در این مورد موثر باشند.
انواع مختلف عقده روانی
عقده روانی انواع مختلفی داشته و به شکل های مختلفی بر ما تاثیر می‌گذارند. آنها می‌توانند در هر زمینه ای بروز کرده و ما را دچار مشکل کنند. اما زمانی که از وجود این عقده در خود باخبر باشید؛ راحت تر می‌توانید دلیل رفتار خود را درک کرده و یا آن را کنترل کنید. برخی از این عقده ها شامل موارد زیر می‌شوند. برای آشنایی بیشتر با عقده حقارت کلیک کنید.
رابطه ای: زمانی بروز می‌کند نسبت به دیگران شکاک هستیم.
شخصیتی: باورهای نادرستی که در مورد خود داریم.
جنسیتی: جنسیتی کردن همه چیز و جداسازی
خانوادگی: مانند عقده هایی که فروید مطرح کرد و یا عدم باور به اعضای خانواده
شغلی: عدم اعتماد به نفس در فضای شغلی
تغذیه ای: سخت گیری به خود در مورد غذا خوردن
ارزشی: ارزشگذاری اشتباه در مورد همه چیز
اجتماعی: عدم علاقه به حضور در جمع های مختلف
خودکشی: بی ارزش و ناکافی دانستن خود
فراشناختی: داشتن وسواس فکری در مورد همه چیز
تشخیص عقده روانی
برای درمان و یا مواجهه با عقده روانی در ابتدا باید آن را به درستی تشخیص داد. این یکی از وظایف اصلی روانشناسان است. در واقع برای اینکار فرد باید به روانشناس مراجعه کرده و علائم بالینی خود را شرح دهد. گاهی روانشناسان از تست ها و آزمون هایی نیز در این زمینه استفاده می‌کنند. مشاهدات رفتاری این می‌تواند در این مورد موثر واقع شود.
سخن پایانی
از آنجایی که وجود عقده روانی می‌تواند زندگی افراد را تحت تاثیر قرار داده و منجر به ایجاد تغییراتی در رفتارهای آنان گردد؛ آشنایی با آنها و حتی درمان شان از اهمیت زیادی برخوردار است. بسیاری از افراد نسبت به این عقده ها بی تفاوت بوده و آنها را جدی نمی‌گیرند. در صورتی که این اختلالات می‌توانند منجر به بروز مشکلات بیشتری در زندگی شوند. از این رو بهتر است در این مورد حتما از روانشناس کمک گرفت.
برای دریافت مشاوره در زمینه عقده روانی می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس حاصل نمایید.